bilgisayarla baskı devre çizimi

1. BASKI DEVRE ÇİZİMİ UYGULAMA
PROGRAMI
1.1. Programın Özellikleri
1.1.1. Programın Tanıtılması
ARES(Advanced Routing and Editing Software) programı; PROTEUS programı
paketi içinde yer almaktadır. ISIS programı kullanılarak veya doğrudan kendi editöründe
hazırlanmış olan elektronik devrenin baskılı devresini elde etmek için kullanılan baskılı
devre çizim programıdır.
ARES programı ile çok kolay bir şekilde baskılı devre(PCB-Printed Circuit Board)
oluşturulabilmektedir. Baskılı devre çiziminin elle veya otomatik olarak yapılabilmesi, tek
katlı veya çift katlı çizimin yapılabilmesi ve doğrudan programın kendi editöründe baskı
devre çizebilecek bir netlist oluşturabilmesi(otomatik çizim yapabilmek için gerekli program
çıktısı) bu programın avantajlarıdır.
ARES PCB programı ile elektronik devrelerin baskılı devre tasarımı yapılmasının
sayamayacağımız kadar çok faydası vardır. Bunlardan bazıları:
ÖĞRENME FAALİYETİ-1
AMAÇ
ARAŞTIRMA
4
Ø Devrenin sade ve boyutlarının küçük olmasını sağlar.
Ø Seri üretimi kolaylaştırır.
Ø Yüksek frekanslı devrelerde gürültüyü (distorsiyon) önler.
Ø Devrelerin tamir, bakım ve montajını kolaylaştırır.
PCB tasarım kurallarına uyarak baskılı devre tasarımı oluşturursak işimiz birçok
yönden çok kolay olacaktır. ARES programı ile elektronik devrenin PCB si hazırlandıktan
sonra yazıcı(printer) ile PCB çıktısı aydinger veya asetat kağıdına aktarılır.
1.1.2. Ares`in Teknik Özellikleri
Ø Çift taraflı en fazla 16 katlı PCB oluşturabilmemizi sağlar.
Ø Board – kart çizim alanı genişliği max. 10 metredir.
Ø ISIS programı ile netlis tabanlı otomatik çizim entegrasyonuna sahiptir. ISIS
programında çizilen bir elektronik devrenin simülasyonu dahil, otomatik olarak
ARES programına geçip PCB sini hazırlayabiliriz.
Ø 2 boyutlu (2D) sembolleri vardır.
Ø Kütüphanesine (Library) iki boyutlu (2D) sembol çizimi ve ekleme yapılabilir.
Ø SMD sembollerle PCB oluşturabilme özelliğine sahiptir.
Ø Limitsiz pad , track ve via kullanabilme özelliğine sahiptir.
Ø Programı kullanırken kullanıcıya özel grid ve diğer ayarları yapma imkanı verir.
Ø Bir çok formatta çıkış alabilme özelliği (DXF, EPS, WMF, BMP) grafik formatı
ve dosya çıkışları vardır.
1.2. Programın Çalıştırılması
BAŞLAT-PROGRAMLAR-PROTEUS 6 DEMONSRATION-ARES 6 DEMO
Şekil 1.1: Başlatma menüsü
5
seçeneklerini kullanırız (Şekil 1.1). ARES 6 demo seçeneğine tıkladıktan sonra programımız
çalışmaya başlar ve programın genel çalışma alanı açılır (Şekil 1.2).
Şekil 1.2: ARES boş çalışma alanı
1.3. Ana Menünün Tanıtımı
ARES programında, File(dosya), Output(çıktı), View(görünüm), Edit(düzenleme),
Library(kütüphane), Tools(araçlar), System(sistem), Help(yardım) olmak üzere 8 menü
vardır. Mouse ile hangi menü tıklanırsa, ilgili menü açılır.
Şekil 1.3: Ana menü
Şekil 1.3’te ana menü görülmektedir. Menüdeki seçeneklere sol fare tuşu ile
tıklandığında gerekli ayarları yapmak üzere menü alt grupları çıkar. Bu menüler Mouse
kullanmadan klavye ile de açılabilir. Örneğin, Edit menüsünde E harfinin altı çizili olduğu
için, ALT+E kullanılır (klavyedeki ALT tuşu ile E tuşuna aynı anda basılır). Diğer
menülerde altı çizili harfler aynı yöntemle seçilerek açılır.
Başlık Çubuğu Menü Çubuğu
Araç Çubukları
Çizim Alanı
Kullanıcı
Kütüphanesi
Tasarım Araç Çubuğu
Sembol Döndürme
Durum Çubuğu Koordinatlar
6
1.3.1. ‘‘File’’ Menüsü
Şekil 1.4: File menüsü
New layout: Çizim alanında yeni PCB şeması çizimi için bu seçenek kullanılır. Bu
seçeneğe tıklandığında yeni bir boş alan açılacak ve ismi UNTITLED LYT (adsız) olacaktır.
Eğer çizim alanında PCB şema varsa kaydetmek için sorar.
Load layout: Daha önce oluşturmuş olduğumuz dosyayı (PCB şemayı) çizim alanına
çağırmak için kullanılır. Bu seçeneği kullandığımızda iletişim penceresi açılır (Şekil 1.5).
Gerekli dosya adı seçilerek “Aç” butonuna tıklanması, o dosyanın çizim alanına yüklenmesi için
yeterli olacaktır. Çizim alanında çalışırken zaman kaybetmeden dosya yüklemek için kısa yol
tuşu olarak “L” harfinden yararlanılır.
Şekil 1.5: Dosya çağırma menüsü
7
Save Layout: Çizim alanında yapmış olduğunuz PCB çalışmalarını kaydetmek için bu
seçenek kullanılır. Şekil 1.5’teki gibi bir iletişim kutusu ile PCB şemasını bir dosya adı ile
kaydedebilirsiniz. Çizim alanında çalışırken klavyedeki “S” harfini kısa yol tuşu olarak
kullanabilirsiniz.
Save layout As: Çizim alanındaki PCB çalışmanıza bir isim vererek kaydetmenizi sağlar.
Gerekirse farklı isim ile dosyaya kaydetme imkanı sağlar. Bu seçenek her çalıştırıldığında” Save
Design” iletişim penceresi karşınıza gelir.
Clear Netlist: Çizim alanı üzerinde bulunan baskı devre şemasındaki “NET”lerin
tamamını siler.
Load Netlist: Daha önceden “File-Save Netlist” komutu ile kaydedilmiş olan “Net”leri
geri çağırır.
Save Netlist: Çizim alanı üzerindeki PCB şemada bulunan ”Net”leri bir dosya halinde
kaydeder.
Import DXF: Çizim alanına ”DXF” grafik formatına sahip bir dosya eklemek için
kullanılır.
Import Bitmap: Çizim alanına ”Bitmap” BMP grafik formatına sahip bir dosya eklemek
için kullanılır.
Import Region: Bu seçenek, daha önceden yapılmış PCB çalışmalarının bir
bölümünü veya tamamını(“Export Region” komutu yardımıyla kaydedilmiş olması şartıyla),
çizim alanındaki PCB şemaya eklemeye yarar. Daha önceden çizilmiş şemanın bazı
kısımlarını ya da tamamını tekrar çizmeden çalışma alanına çağırarak dosyamıza
ekleyebiliriz. Bu komut bize zamandan tasarruf etmemizi sağlar.
Export region: Çizim alanındaki PCB çalışmanın bir bölümünün sonraki
çalışmalarda faydalanmak üzere kaydedilmesini sağlar. PCB şemanın bir bölümünün
kaydedilmesi için; fare(Mouse) ile imleci istenilen bölgenin başlangıç noktasına taşır ve daha
sonrada sağ fare tuşuna basılı tutarak imleci istenlen bölgeyi bir blok içerisine alacak şekilde
sürükleriz. Bu seçtiğiniz bölüme isim verebilirsiniz. “Import Region” seçeneği yardımıyla
seçtiğiniz bölümü daha sonra kullanmak üzere saklayabilirsiniz.
Mail To: Çizim alanında çalıştığımız PCB şemasını veya bitmiş çizimi ‘‘Outlook
Express’’programı yardımıyla başkalarına e-posta olarak göndermenizi sağlar.
Şekil 1.6: Mail to penceresi
8
Exit: ARES programından çıkmak için kullanılır. Bu seçenek tıklandığında çizimi
kaydetmek için sorar. Eğer kaydolmuş ise sormaz.
Şekil 1.7: Exit penceresi
1.3.2. ‘‘Output’’ Menüsü
Bu menü ARES programında yapılan PCB çizimlerinin yazıcı çıktısını almak için
kullanılır.
Şekil 1.8: Output menüsü
Print: Çizim alanındaki çalışmayı kâğıda aktarır. Bu seçenek çalıştırıldığında Şekil
1.9’daki pencere karşımıza gelir.
9
Şekil 1.9: Print Layout iletişim penceresi
Yapılacak Ayarlar
Ø Printer; bilgisayara bağlı yazıcı tanımlanır ve ayarları yapılır.
Ø Options; PCB şemanın renk ayarları yapılır.
Ø Mode; kâğıda aktarılacak PCB şemanın aşağıdaki komutlarla ayarları yapılır:
Artwork: PCB şemanın tamamını
Ø Solder Resist: Lehim yüzeyi bağlantısı olan yüzeyleri
Ø SMT Mask: Plaketin boyutunu
Ø Drill Plot: pad’lerin tamamını, bu komutlarla kâğıda çıktısını alırız.
Ø Copies; bu bölümde PCB şemanın kaç adet bastırılacağı belrlenir.
Ø Eğer ARTWORK aktif ise
Ø Top Copper: Üst bakır yüzeyin basılmasını sağlar.
Ø Bottom Copper: Alt bakır yüzeyin basılmasını sağlar.
Ø Top Silk: Üst eleman yüzeyine eleman sembollerinin basılıp basılmayacağı
Ø Bottom Silk: Alt eleman yüzeyine eleman sembollerinin basılıp basılmayacağı
Ø Inner: Katlardan istenilenin seçilip basılmasını sağlar.
Ø Mech: Mekanik yüzeylerin basılmasını sağlar.
Ø Eğer SOLDER RESIST aktif ise
Ø Top Resist: Üst bakır yüzeydeki pad’ lerin basılmasını sağlar.
Ø Bottom Resist: Alt bakır yüzeydeki pad’ lerin basılmasını sağlar.
Ø Eğer SMT MASK aktif ise
Ø Top Mask: Üst bakır yüzey kenar çizgisinin çıktısının alınmasın sağlar.
Ø Bottom Mask: Alt bakır kenar çizgisinin çıktısının alınması sağlar.
Ø Eğer DRILL PLOT aktif ise
Ø Drill: Yalnızca Pad (lehimleme tabanlarının) deliklerinin basılmasını sağlar.
Ø Aşağıdaki seçenekler her zaman aktiftir.
Ø Board Edge: Plaket kenar çizgisinin basılmasını sağlar.
Ø All: Artwork bölümündeki bütün seçeneklerin onaylanmasını sağlar.
Ø None: Artwork bölümündeki bütün seçeneklerin onaylanmasını iptal eder.
Ø Scale; bu bölümde kâğıda aktarılacak PCB şemanın ölçeklendirme ayarları
yapılır.
Ø Rotation; kâğıda aktarılacak PCB şemanın yatay(horizontal) veya dikey
(vertical) olarak bastırılması seçilir.
10
Ø Reflection; bu bölümde kâğıda aktarılacak PCB şemanın normal veya ayna
görüntü (mirror) çıktısının alınıp alınmayacağının seçimi yapılır.
Ø Print To File; bu bölümde PCB şema PRN uzantılı dosyaya kaydedilir. Kâğıda
çıktısını iptal eder.
NOT: PCB şema kağıt boyutlarından çok küçükse; pencerede gösterilen PCB şemasını fare
ile sol tuşa basılı tutarak kağıdın uygun yerine yerleştiririz.(şekil 1.9)
Printer Setup: ARES programı bilgisayara bağlı olan yazıcıyı kullanır. Eğer siz bağlı
yazıcıyı değiştirmek istiyorsanız bu seçeneği kullanarak yazıcı ayarlarını yapabilirsiniz.
Şekil 1.10: Yazıcı Ayarları iletişim penceresi
Printer Information: Bilgisayarınıza bağlı bulunan yazıcının Windows işletim
sistemi ve ARES PCB programına bağlı olarak teknik özelliklerini geniş ve detaylı olarak
vermektedir.
Şekil 1.11: Printer Capabilities iletişim penceresi
Set Output Area: Bu seçenek çizim alanındaki PCB şemanın istenilen bölümünün
kağıda aktarılması için kullanılır. Bu seçenek çalıştırıldığında fare imleci şekil değiştirir.
Şekil 1.12: Fare imlecinin son hali
Set Output Origin: CADCAM (bilgisayar destekli tasarım, bilgisayar destekli
üretim) çıkış için orjin (başlangıç) noktası belirler. Bu seçenek çalıştırıldıktan sonra mouse
şu şekili alır.
11
Şekil 1.13: Set output orjinden sonra fare imlecinin durumu
‘‘Set Output Origin” komutu çalıştırılıp fare imleci yukarıdaki şekil gibi olunca çizim
alanında orjin noktası olarak seçeceğiniz yere götürüp farenin sol tuşuna tıklayınız. Orjin
noktası mavi olarak aşağıdaki şekil gibi olacaktır. Orjin noktası artık sizin istediğiniz yere
gelmiştir.
Şekil 1.14: Orjin noktasının son hali
Export Bitmap: Çizim alanındaki PCB çalışmasının, Bitmap(BMP) resim dosyası
formatında kaydedilmesini sağlar. Bu komut seçildiğinde Şekil 1.15’teki iletişim penceresi
ekrana gelir.
Şekil 1.15: Export Bitmap iletişim penceresi
Yukarıdaki iletişim penceresi ayarlanarak çizim alanındaki PCB şemasının resim
dosyası olarak kaydedilmesi sağlanır.
Ø Kullanmadan önce yapılması gereken ayarlar
· Artwork: PCB şemanın tamamını ( padlar, semboller, tracklar vb.)
· Solder Resist: Lehim yüzeyinde bağlantısı olan (pad) lehimleme tabanları
· SMT Mask: Plaketin şeklinin tamamı
· Drill Plot: Pad’lerin tamamını
Bu seçeneklerden herhangi biri mode konumunda aktif yapıldığında nelerin
kaydedileceği belirlenir.
· Layers: PCB şemanın hangi katının veya katlarının kaydedileceği seçilir.
· Resulation: Resim kalitesini (DPI) ve boyutunu belirler.
12
· Colours: PCB şemanın resminin tek renkmi(Mono) yoksa ekranda
görüldüğü şekilde mi kaydedileceğini ayarlar.
· Rotation: Resmin yatay mı dikey mi olacağını belirler.
· Reflection: Resmin olduğu gibimi veya ayna görüntüsündemi(mirror)
kaydedileceğini belirler.
· Compesation: Resim dosyası olarak PCB şemayı kaydetmeden önce
pikseller arası mesafesini ayarlar.
· Filename: Fare ile bu butona tıkladığınızda PCB şemanın resim dosyası
olarak açılan iletişim penceresi üzerinden bilgisayara kaydedileceği
konum ve dosya ismi belirlenir.
Export Metafile: Çizim alanındaki PCB şemanın, metafile(WMF) resim dosyası
formatında kaydedilmesini sağlar. Bu seçenek aktif yapıldığında şekil 1.15’deki iletişim
penceresine benzeyen bir pencere açılır(bu pencerenin açıklamalarını export bitmap seçeneği
altında bulabilirsiniz).
Export DXF File: Çizim alanındaki PCB şemanın, EPS resim dosyası formatında
kaydedilmesini sağlar. Bu seçenek aktif yapıldığında şekil 1.15’deki iletişim penceresine
benzeyen bir pencere açılır(bu pencerenin açıklamalarını export bitmap seçeneği altında
bulabilirsiniz).
Export Vector File: Çizim alanında bulunan PCB şemanın HGL dosyası formatında
kaydedilmesi için bu komut kullanılır. Bu seçenek aktif yapıldığında şekil 1.15’deki iletişim
penceresine benzeyen bir pencere açılır(bu pencerenin açıklamalarını export bitmap seçeneği
altında bulabilirsiniz, farklı olan kısmı ‘‘Device’’ bölümüdür. Bu bölümdeki formatlar çıkışa
bağlanacak olan cihazlara göre seçilmelidir).
Şekil 1.16: Vector Export iletişim penceresi
Export Overlay: Çizim alanında bulunan PCB çalışmasının, bitmap (BMP) resim
dosyası formatında hafif renk tonunda kaydedilmesini sağlar, daha sonrada seçilen diğer
katmanlarla üst üste getirilerek kolay takip sağlanmış olunur (istenilen katmanların hepsi
13
aynı anda görüldüğü için). Bunun için açılacak olan Şekil 1.17’deki iletişim penceresinde
gerekli ayarlar yapılır.
Şekil 1.17: Export Overlay iletişim penceresi
Manufacturing Notes: Çalışma sayfasında bulunan PCB şema ile ilgili gerekli
açıklamalar bu seçenek kullanılarak Şekil 1.18’deki iletişim penceresi aracılıyla kayda
geçilir. Daha sonra Manufacturing Notes komutu ile açıklamalar incelenebilir.
Şekil 1.18: Manufacturing Notes iletişim penceresi
CADCAM Output: Çizim alanında bulunan PCB şema bu komutla CADCAM
komutlarına dönüştürülür. Bu seçenek aktif yapıldığında açılacak olan iletişim penceresi ile
ilgili açıklamaları export bitmap seçeneği altında bulabilirsiniz.
14
Şekil 1.19: CADCAM Output iletişim penceresi
Gerber Wiew: Bütün gerber dosyalarını ve çizim alanındaki PCB şemanın daha önce
CADCAM Output komutuyla kaydedilmiş şeklini çizim alanına getirmek için kullanılır. Bu
komut seçildiğinde iletişim penceresi yardımıyla ayarlanarak istenilen katları seçebilirsiniz.
Pick and Place File: Bu seçenek çizim alanındaki PCB şemanın yerleşim ve eleman
yerini yazı dosyası şeklinde gösteren bir komuttur.
Şekil 1.20 PCB şemasındaki elemanların yerlerinin text(yazi) dosyası olarak görülmesi
1.3.3. ‘‘View’’ Menüsü
Görünüm menüsüdür. ARES programının ekran görünümünü değiştirmek için
kullanılır. Aşağıda bu menüyü görmekteyiz.
15
Şekil 1.21: View menüsü
Redraw: Çizim alanında bulunan PCB şemanın görüntüsünün yinelenmesidir. Şema
üzerinde çalışma yaparken klavyeden kısayol tuşu olan ‘‘R’’ ye basılır.
Flip: Tasarım alanındaki PCB şemanın alttan(tersten) görüntüsünü elde etmek için
kullanılır. Kısayol tuşu klavyeden ‘‘F’’dir. (bk. Şekil 1.22)
(a) (b)
Şekil 1.22: Flip komutu
Grid: Çizim alanında bulunan gridlerin(noktaların, ızgaraların) görünmesini ya da
görünmemesini sağlar. Klavyeden ‘‘G’’ tuşuna basarak bu komutu çalıştırabilirsiniz.
16
(a) (b)
Şekil 1.23: Grid komutu a) kapalı b) aktif
Layers: Bu komut yardımıyla PCB şemasının istenilen katları çalışma alanında
görüntülenir. Kısayolu ‘‘Ctrl+L’’ dir
Şekil 1.24: Layers penceresi
Metric: Çalışma alanında bulunan fare imleci hareketinin milimetrik veya inç olarak
sağ alt köşede gösterilmesini sağlar. Kısayolu ‘‘M’’ tuşudur.
Origin: Bu komut çalıştırıldığında imlecin şekli değişir. Çalışma alanında
tıkladığımız yer orjin noktası olur. Kısayol ‘‘O’’ tuşudur.
Şekil 1.25: Origin komutu sonrası fare imleci
Z-Theta: Bu seçenek çalıştırıldığında imlecin bulunduğu yer ile taşındığı yer
arasındaki uzaklık ve açı değerlerini durum satırından öğrenebiliriz. Kırmızı renk uzaklığı
mavi renk açıyı verir. Kısayolu ‘‘Z’’ tuşudur.
Şekil 1.26: Z-Theta komutu öncesi ve sonrası
17
X Cursor: Tasarım alanındaki imlecin görünüşünün seçilmesinde kullanılır. Kısayol
tuşu ‘‘X’’ tuşudur.
Şekil 1.27: X Cursor komutu sonrası imleç
Goto XY: Bu seçenek yardımıyla imleci istediğimiz koordinatlara götürebiliriz.
Kısayolu ‘‘Ctrl+G’’ dir.
Şekil 1.28: Goto XY penceresi
Goto Component: Bu komut tasarım alanı içerisinde nulunan PCB şema üzerindeki
istenilen parçanın aktif hale getirilmesi ve yaklaştırılmasını (zoom) sağlar. Kısayolu
‘‘Ctrl+C’’ dir
Şekil 1.29: Goto Component komutu öncesi ve sonrası
Goto Pin: Bu komut çalıştırıldığında açılan iletişim penceresi kutusuna, parçanın ID
numarası ve pin numarası girilirse imleç seçilen parçanın pin numarası üzerine gider ve pin
aydınlatılır (aktif hale getirilir). Kısayol tuşu ‘‘Ctrl+P’’dir.
18
Şekil 1.30: Goto Pin uygulaması öncesi ve sonrası
Snap 1th-5th-25th-50th: Tasarım alanındaki gridlerin(ızgara) aralarındaki mesafeyi
ayarlar. (Şekil 1.31)
50 th 1 th
Şekil 1.31:Snap ayarlarının gridlere etkisi
Pan: Bu komut çalıştırıldığında imleç biçim değiştirir. Çalışma alanı içerisinde
herhangi bir yere götürülüp sol tuş tıklandığında göstergenin bulunduğu yer merkez olur. F5
tuşu ile klavyeden aktif edilir.
Zoom In: Tasarım alanında bulunan PCB şemasının görüntüsünü
yakınlaştırır(büyültür). F6 tuşu ile klavyeden aktif hale getirilir.
Zoom Out: Tasarım alanında bulunan PCB şemasının görüntüsünü
uzaklaştırır(küçültür). F7 tuşu ile klavyeden aktif edilir.
Zoom All: Tasarım alanındaki çalışmanın tamamını ekranı kaplayacak şekle getirir.
F8 tuşu ile klavyeden aktif hale getirilir.
Zoom To Area: Tasarım alanındaki PCB çalışmasının seçilen kısmını ekranı
kaplayacak şekilde büyütmek için kullanılır. Bu komut aktif yapıldığında imleç görünüşü
Şekil:1-12’deki gibi olur. Büyültülmek istenen bölge imleç ile kesik cizgilerle
işaretlendiğinde belirlenen bölge büyültülmüş olur.
Toolbar: PCB tasarımı yaptığımız ARES programı kullanıcıları işlerinin daha hızlı
olmasını istedikleri zaman, araç çubuklarından yararlanırlar. Bu komut seçildiğinde iletişim
penceresinden işaretlenerek ekranda görülmesi veya kalkması tercih edilebilir. (Şekil 1.32)
19
Şekil 1.32: Toolbars iletişim penceresi
1.3.4. “Edit’’ Menüsü
Edit kelimesi Editör’den gelmektedir. PCB şeması üzerinde düzeltme ve değişiklikleri
yapmak amacı ile kullanılmaktadır. Bu menü aktif yapıldığında tasarım alanına gelen
iletişim penceresi ile kopyalama, kesme, yapıştırma vb. işler yapılabilir.
Şekil 1.33: Edit menüsü
Undo: Tasarım alanında yapılan işleri sondan geriye doğru sırasıyla bir geri alır.
Kısayol tuşu olarak “Ctrl+Z” kullanılabilir.
Redo: Tasarım alanında yapılan ve geriye alınan işleri sırasıyla bir ileri alır. Kısayol
tuşu olarak “Ctrl+Y” kullanılabilir.
Tag filter: Bu komut tasarım alanındaki PCB şema üzerinde blok içerisine alınan
kısmı, iletişim penceresinden yapılan tercihlere göre filitreleme yaparak ekranda görüntüler.
Ctrl+X kısa yol tuşlarıdır.
20
Şekil 1.34: Tag Box Filter
Align: Seçilen nesneleri, noktalar (ızgara) üzerinde belirli bir konuma getirir(ayarlar).
Kısayolu ‘‘Ctrl+A’’ dır.
Replicate: Bu komut istediğimiz şemayı istediğimiz kadar ve istediğimiz boşluklarla
kopyalar. Açılan pencerede ilk iki satır boşluk mesafesini, son komut ise kopya sayısını
belirler.
Şekil 1.35: Replicate komutu penceresi
Send To Back: Bu komut üst üste bulunan PCB parçalarından istemediğimizi seçerek,
seçtiğimizi diğerinin altına gönderir. Bir parça eğer başka parça çağrılmadan önce seçilip bu
komut çalıştırılırsa seçili parça hep üstte kalır. Kısayolu ‘‘Ctrl+B’’dir.
Bring To Front: Bu komut üst üste bulunan PCB parçalarından istemediğimizi
seçerek, seçtiğimizi diğerinin üstüne gönderir. Bir parça eğer başka parça çağrılmadan önce
seçilip bu komut çalıştırılırsa seçili parça hep üstte kalır. Kısayolu ‘‘Ctrl+F’’dir. Bir nevi
‘‘Send To Back’’ komutunun tersidir.
Convert Vias To Pads: Tasarım alanında seçtiğimiz “via” yı ‘‘pad’’ e dönüştürür. Bu
komutu kullanmadan önce Tag filter komutundan via filitresi aktif edilmeli daha sonra via
seçilerek bu komut kullanılmalıdır.
Duplicate Layer: Bu seçenek PCB şemanın katlarını çoğaltmak için kullanılır.
Gerekli ayarlar açılan pencereden yapılır.
21
Şekil 1.36: Duplicate Layer iletişim penceresi
Ø Source, kopyalanacak kaynak PCB kat seçimi
Ø Destn, PCB nin kopyalanacağı hedef kat seçimi
Ø Object types to copy, kopyalanacak nesneler
New component: Bu komut ARES’ e kayıtlı parçaların yeni bir isimle yeniden
kaydedilmesini sağlar. Yeni isimle oluşturduğumuz parçalar Components seçeneği altında
toplanır.
Şekil 1.37: New components menüsü
Ø Name, oluşturulacak yeni parçanın ismi
Ø Package, kayıtlı parçanın adı
New Pad Style: Bu komut yeni bir pad (lehimleme tabanı) oluşturmak için kullanılır. Bu
komut aktif yapıldığında Şekil 1.38’ daki iletişim penceresi çalışma sayfasına gelir. Name (isim)
kutusu karşısına tasarladığımız yeni pad‘ in ismini yazar Normal veya SMT kısmından da pad ’in
şeklini seçer ve “OK” düğmesine fare ile tıklarız. Bu kez karşımıza Şekil 1.39’ daki gibi iletişim
penceresi gelir. Bu iletişim penceresinden yeni pad ’in ölçüleri ayarlanarak OK’’düğmesine
tıklanır. Şekil kare pad olarak araç çubuğu altında çıkar.
Şekil 1.38: New pad style penceresi Şekil 1.39: Edit square pad style
22
New Pad Stack: Yeni bir pad yığını oluşturmak için kullanılır. ARES programındaki
her bir baskı devre katmanı için farklı ölçü ve şekillere sahip pad oluşturulmasına imkân
verir. Bu komut seçildiğinde iletişim penceresi açılır. İlgili kutulara istenen bilgiler girilir ve
continue düğmesini tıklanır. Karşımıza yeni bir iletişim penceresi açılır.(bk Şekil 1.41) Bu
iletişim penceresi yeni oluşturacağımız pad stack için her bir yüzey ve katman için aynı veya
farklı ölçü ve özellikler seçmemize imkân verir. Örneğin 1. yüz için daire pad seçersek, 2.
yüz için kare pad seçebiliriz.
Şekil 1.40: Create new padstack penceresi Şekil 1.41: Edit padstack penceresi
New Trace Style: Yeni bir track yol oluştururak ARES kütüphanesine kaydeder. Bu
komut aktif yapıldığında açılan iletişim penceresinden ayarlar yapılır.
Şekil 1.42: Edit trace style penceresi
New Via Style: Yeni via (geçiş deliği) oluşturarak ARES kütüphanesine kaydeder. Bu
komut aktif yapıldığında iletişim penceresine yeni bilgiler girilir.
Şekil 1.43: New via style penceresi Şekil 1.44: Edit Circular pad style penceresi
Tidy: Bu komut çalıştırıldığında kullanıcı kütüphanesindeki ve çizim alanında
bulunan kullanılmayan parçaları silererek temiz bir çalışma yapılmasını sağlar.
23
1.3.5. ‘‘Library’’ Menüsü
Library, kütüphane demektir. Bu menü ARES tasarım programında kütüphanesine
kompenent ekleme veya çağırma veya kütüphaneyi düzenleme gibi işlemleri yapmamızı
sağlar. Bu komut aktif yapıldığında açılan iletişim penceresinden menü alt seçenekleri
görülmektedir.
Şekil 1.45: Library menüsü
Pick Package/Symbol: İsmini bildiğimiz elektronik parça veya elemanı(komponent)
çağırmak için kullanılır. ‘‘P’’ harfi kısayol tuşudur. Bu komut seçildiğinde iletişim penceresi
açılır.
Bu pencerede parçanın ismini biliyorsak üst kutudaki ‘‘ name or text to search for’’
kısmına yazılır. Fakat birçok parçanın adını hatırlamak zor olacağından ‘‘match name’’
kısımındaki ‘‘beginning with text’’ seçeneği işaretlenerek isim kutusuna parça ismindeki ilk
iki harf yazılarak bu iki harfle başlayan bütün elemanlar ‘‘matches’’ kutusunda görülür. Bu
kutudan istenilen parçanın üzerine çift tıklanarak kullanıcı kütüphanesine getirilir.
Şekil 1.46: Kütüphaneden parça(eleman) seçme
Make Package: ARES kütüphanesinde olmayan parçaların oluşturulup eklenmesi için
kullanılır. Kütüphanede olmayan malzemeler bir elektronik parçanın kılıf yapısı padleri ve
çizgileri (2D grafik menüsü) kullanarak oluşturulur. Oluşturulan yeni şekil sağ tuşla blok
içerisine alınıp ‘‘make package’’ komutu aktif yapılarak açılan iletişim penceresinden
isimlendirilip kütüphaneye kullanılmak üzere kaydedilir.
24
Şekil 1.47: Make Package penceresi
Make Symbol: Yeni oluşturulan parçaya isim verilerek kütüphaneye kaydedilir.
Şekil 1.48: Make symbol penceresi
Decompose: ARES kütüphanesinde bulunan bir parçayı tasarım alanına çağırıp
yeniden düzenlemeye veya yeni sembol oluşturmaya yarar.
Şekil 1.49: Düzeltilecek komponent Şekil 1.50: Decompose komutunun uygulanması
Compile To Library: Çizilen yeni parça kütüphaneye kaydedilir.
25
Şekil 1.51: Compile to library komutu penceresi
Library Manager: Kütüphane ile ilgili her türlü işlem, bu menü sayesinde yapılır. Bu
seçenek çalıştırıldığında, açılan iletişim penceresinden yaptığı işlemler üzerindeki düğmelere
tıklayarak işlemlerimizi gerçekleştirebiliriz.
Şekil 1.52: Library manager penceresi
Bu menüdeki komutlar:
Ø Dump library : Seçtiğimiz kütüphane ya da parça hakkında bilgi verir.
Ø Delete library : Seçtiğimiz kütüphaneyi siler.
Ø ADI library : (Asc II Data Import library ) Bu komut klasörde kayıtlı
bulunan ASCII formatındaki bilgileri kütüphaneye kaydeder.
Ø Backup library : Seçtiğimiz kütüphaneyi yedekler.
Ø File attribute : Seçtiğimiz dosyanın ana özelliğini değiştirir.
Ø Pack library : Seçtiğimiz kütüphaneyi paket yapar.
Ø Order : kütüphanelerin sırasını belirlemek için kullanılır.
Ø Unselect all : Kaynak kütüphanedeki seçilen bütün parçaların seçili halini
kaldırır.
Ø Select all : Kaynak kütüphanedeki bütün parçaları seçer.
· Yaptığımız işlemin yönünü gösterir.
· Copy items Seçilen parçaları istediğimiz kütüphaneye
kopyalar.
26
Ø Move items : Seçilen parçaları istediğimiz kütüphaneye taşır.
Ø Delete items : Seçilen parçaları siler.
Ø Rename items : Seçilen parçaların ismini değiştirir.
Ø Informatıon : Seçilen kütüphane ve parça ile ilgili bilgileri verir.
1.3.6. ‘‘Tools’’ Menüsü
Tools, anlamı ‘‘araçlar’’ demektir.
Şekil 1.53: ‘Tools’ menüsü
Real Time Snap: Bu komut seçili ise çalışma alanında bulunan fare imlecinin uç
kısmında × şekli meydana gelecek bağlantı yapmak kolaylaşacaktır. Bu komut onaylı değilse
× işareti oluşmayacaktır. ‘‘Ctrl+S’’ kısa yol tuşlarıdır. View menüsünden × kursör de aynı
işlemi yapar.
Trace Angle Lock: Bu komut seçili olursa çizilen yolların(trace) dönüş(eklem) yerleri
90º veya 45º açı yaparak çizilirler. ‘‘Ctrl+K’’ kısayol tuşlarıdır.
Auto Trace Selection: Bu komut seçili olursa PCB şeması üzerindeki yol(track) fare
sağ tuşu ile seçilirse, seçilen yol(track) özelliklerini taşıyan yeni yollar çizmeye başlar.
‘‘Ctrl+T’’ kısayol tuşlarıdır.
Auto Track Necking: Bu komut seçili olursa yollar ile padlerin arası otomatik olarak
ayarlanır. Ctrl+N ‘kısa yol tuşlarıdır.
Auto Zone Regenaration: Otomatik çalışma alanını yeniler. Bu komut bir kere
seçildiğinde system menüsü altındaki ‘‘Set Zones’’ seçeneği de aktifleşir.
Search And Tag: Tasarım alanında bulunan PCB şemada, verilen özel değerlere göre
arama yaparak bulduğu sonuçlara göre parçaları etiketler. Durum çubuğunda kaç tane
kompenent bulunduğu ve etiketlendiği takip edilerek öğrenilir. ‘‘T’’ kısayol tuşudur.
27
Şekil 1.54: Search & Tag Şekil 1.55: Search & Tag Şekil 1.56: Search & Tag
öncesi penceresi sonrası
Ø Tools menüsünden search&tag komutunu çalıştır.
Ø Field kutusundan REF`i seç.
Ø String kutusuna R3 yaz
Ø Mode bölümünden Equals’ı seç.
Ø Range bölümünde All şıkkını işaretleyiniz.
Ø OK(tamam) butonuna tıklayınız.(Şekil 1.56’da R3’ü seçtik rengi beyaz olarak
değişti.)
Or Search And Tag: Bu seçenek ‘Search and Tag’seçeneğine benzer. Fark olarak
arama yapar.
And Search And Tag: Bu seçenek ‘‘Search And Tag’’ seçeneğine benzer. Gerekli
olan bilgilerin etikette kalmasını sağlayarak gereksiz bilgileri temizler.
Auto Name Generator: Bu komut çalıştırıldığında çalışma alanında bulunan çok
sayıdaki aynı tip elemana isim ve artan numara verir. Yeni oluşturulacak parçaya isim ve
numara verilerek kütüphaneden verilen isimle çağrılmasını sağlar.
Şekil 1.57: Auto Name Generator Şekil 1.58: Auto Name Şekil 1.59: Auto Name
komutu öncesi Generator penceresi komutu sonrası
Auto Placer: Bu komut ISIS programında çizilmiş olan elektronik şemanın PCB
şemasının oluşturulması için kullanılır. ARES komutu çalıştırıldığında PCB şemanın kart
boyu belirlendikten sonra PCB elemanlarını çizim alanına otomatik olarak yerleştirir.
28
Auto Router: ISIS programı içerisinde çizilmiş. SCH uzantılı elektronik şemaların,
ISIS programı içerisinden ARES programı çalıştırıldığında PCB baskı devre şemasını
oluşturabilmekiçin kart ölçüsü belirlenip elektronik parçalar tasarım alanına yerleştirdikten sonra
otomatik(Auto) olarak bağlantı yollarını(trace) çizmek için kullanılır.
Şekil 1.60:Auto Router iletişim penceresi
ISIS de çizilen elektronik şemanın baskı devre şemasını (PCB) çıkarmak için ARES
programına atıldıktan sonra (Auto router) komutu çalıştırılırsa şekil 1.60’ daki iletişim
penceresi gelir. Bu pencere yardımıyla otomatik çizim ayarları yapılır. (OK) düğmesine
tıkladıktan sonra çizim otomatik olarak çizilir.
Auto router çizim penceresinden;
Ø Grid: ızgara boşluklarının büyüklüğü seçilir. 50 tavsiye edilir.
Ø Routes: hangi net`lerin yola dönüştürüleceği seçilir. (Tagged: İşaretli olanlar;
Untagged: İşaretlenmemiş olanları All: Tamamı)
Ø Router options:
· Routing pass: İşaretli ise çizilemeyen yolları gösterir.
· Tidy pass: İşaretli ise en iyi çizimi yapana kadar çizmeye çalışır.
· Protect manuel track: İşaretli ise elle yol çizimine koruma (protect) koyar.
Ø Edit strategies: bu komut ile şema ile ilgili kat, via gibi elemanlar üzerinde
düzenlemeleri yaparız.
· Trace style: Bakır yolun stili
· Via style: Geçiş deliğinin stili
· Neck style: Yolların dönüş stili
· Vias: Geçiş deliklerin tipi
· Desing rules: Şema üzerindeki padlar ve yollar arasındaki mesafeler inç
cinsinden ayarlanır.
29
Şekil 1.61: Otomatik PCB tasarımını tek kat yaparken açılan iletişim penceresi Şekil 1.60’daki
(Edit Strategies) tıklandığında bu pencere açılır.
Gateswap Optimizer: Bu komut ile karmaşık bir şekilde çizilmiş şemanın en uygun
şekilde yeniden çizilmesi sağlanır.
Şekil 1.62: Gate-Swap Optimizer çalıştırma onay penceresi
Power Plane Generator: Tasarım alanında bulunan şemadaki power veya şase alanının
genişletilmesini ve şema üzerindeki boşlukların istediğimiz şekilde doldurulmasını sağlar.
Şekil 1.63: Power Plane Generator penceresi
Component Re-Annotator: Bu komut tasarım alanındaki şemamızda bulunan parçaların
yeniden numaralandırılması için kullanılır.
Connectivity Checker: Bu komut çalıştırıldığında programın otomatik olarak çizdiği
şemalarda bağlantı ile ilgili bir hata varsa karşımıza hata raporu çıkar.
30
Şekil 1.64: Connectivity Errors penceresi
Desing Rule Checker: Bu komut çalıştırıldığında dizayn kuralları içersinde şemamızın
üzerindeki pad ve yollar arasında eğer bir hata varsa bu hatalar hakkında bilgi raporu hazırlar.
1.3.7. “System’’ Menüsü
Bu menü “ARES” programının sistem (renk, bağlantı kuralları, grid ayarları, kısayol
tuşu ayarları, vb.) ayarlarını yapmak için kullanılır. Bu menünün alt seçenekleri aşağıdaki
şekilde gösterilmektedir.
Şekil 1.65: System menüsü penceresi
System Info: Programın (Untitled –Ares demo) versiyonu ve lisans ile ilgili bilgiler verir.
Şekil 1.66: System Info penceresi
31
Set Colours: ARES programının bütün renk ayarları bu komut aracılığı ile yapılır.
Şekil 1.67: Set Color iletişim penceresi
Set Design Rules: Tasarım alanında çizeceğimiz PCB şemanın elemanları arasındaki
mesafeyi ayarlamamızı sağlar. “Design Rules” komutu çalıştırıldığında elemanlar arasındaki
uzaklığı açılan pencereden pad-pad, pad-track, track-track vb. ayarları th cinsinden yapabiliriz.
1Thou= 0,025 mm.
Şekil 1.68: Default Design Rules iletişim penceresi
Set Environment: Bu komut ile programın otomatik kayıt süresi, geri al seçeneğinde
kaç işlemin tutulacağı, dosya menüsünde kaç adet çalışılan dosyanın tutulacağı vb. ayarlar
yapılır.
32
Şekil 1.69: Set Environment Configuration iletişim penceresi
Set Keyboard Mapping: Bu komut programdaki menülere kısayol tuşları atamak için
kullanılır.
Şekil 1.70: Set Keyboard Map penceresi
Ø Commands groups: Alt seçeneklerine kısayol tuşu atanacak ana menü seçilir.
Ø Available commands: Kısayol tuşu atanacak seçenek seçilir.
Ø Key sequence for selected command: Atanacak kısayol tuşu yazılır.
Set Grids: Bu komut ile ızgara(grid) ayarları yapılır. Bu seçenek ile grid noktaları
arasındaki uzaklık th cinsinden ayarlanır.
Şekil 1.71: Grid Configuration penceresi
33
Set Layer Usage: Bu komut çalıştırıldığında layer kullanma ayarları yapılır. Bu
komut seçildiğinde açılan pencerede her kat için verilen ‘‘Inner copper 1’’ gibi isimler yerine
bu isimler silinerek yerine 1.kat, 2.kat gibi istediğimiz isimler verilir.
Şekil 1.72: Set Layer Usage iletişim penceresi
“T” sütunu onaylanırsa; PCB çizimi yaparken seçilen katman görülür.
“G” sütunu onaylanırsa; (2D grafik), graphics modunda görülür.
Set Layer Pairs: Bu komut çok katlı PCB şema çizimlerinde yani çift yüz baskı devre
tasarımlarında katmanların eşleştirilmesi için kullanılır. Bu komut seçildiğinde karşımıza
gelen iletişim penceresinden baskı devre katları eşleştirilir. (Şekil 1.73)
Şekil 1.73: Edit Layer Pairs penceresi
34
Set Library Path: Bu komut, seçildiğinde ARES programının kütüphane(Library)
yolu(path) tanımlanır. İletişim penceresinden “path” yazan kutuya kütüphanenin yolu
tanımlanır.
Şekil 1.74: Set Library Path iletişim penceresi
Set Plotter Pens: Bu komut plotter(çizici) renk ayarlarını yapar. İletişim penceresi ile
gerekli renk ayarlarını yaparız. (Şekil 1.75)
Şekil 1.75: Set Plotter Pens iletişim penceresi
Set Strategies: Bu komut çalıştırıldığında otomatik PCB şema çizimi ayarları yapılır.
Bu seçeneğin ve iletişim penceresinin açıklamaları “Tools-Auto Router” seçeneği altında
ayrıntılı olarak anlatılmıştır.
Set Template: Çizim alanında bulunan “Text”lerin(yazıların) kalıplarını(label),
yüksekliklerini ve genişliklerini ayarlamaya yarar. Bu komut aktif yapıldığında Şekil 1.76’da
görülen iletişim penceresi ekrana gelir.
35
Şekil 1.76: Set Template iletişim penceresi
Bu pencerede;
“Part Reference” kısmında; parçanın yazı çeşidi(label font), yüksekliği(Height) ve
genişliği(Width) ayarlanır
“Part Value” kısmında parçanın değerinin yükseklik ve genişliği,
“Graphics” kısmında, çizim alanında grafik varsa, bu grafiğe ait yazıların yükseklik ve
genişliği ile grafik çizgilerinin genişliği ayarlanır.
Set Work Area: Çizim alanı ölçüleri ayarlanır. Bu seçenek çalıştırıldığında karşımıza
iletişim penceresi gelir. Bu pencereyi kullanarak çizim alanımızın genişliği(Width) ve
yüksekliği (Height) inch olarak ayarlanır.
Şekil1.77: Set work Area penceresi
Set Zones: Baskı devre şemamızda bulunan bakır bölge ayarları yapılır. Bu komut,
ARES programının otomatik olarak alanları yeniden çizmesi için konfigürasyon (confıg)
ayarlarını yaparken kullanırız. Bu komut seçildiğinde karşımıza Şekil 1.49’da görülen
iletişim penceresi gelmektedir.
36
Şekil 1.78: Zone Configuration penceresi
Ø Auto-regenerate zones: Alanların yeniden otomatik olarak oluşturulması
Ø Quick Draw Zones: Hızlı çizme
Ø Background regen. Thershold: Arka plan yenileme hızı
Save Preferences: Bu komut “system” menüsünde yapmış olduğumuz değişiklikleri
kaydeder.
1.3.8. “Help” Menüsü
Bu menüde Ares programı hakkında öğrenmek istediğimiz her şey bulunmaktadır.
Anlamı, yardım demektir.
Şekil 1.79: Help menüsü
Help Index: Bu seçenek klasik yardım penceresidir. Yardım konuları sol tarafta
açıklamalar ise sağ taraftadır.
Şekil 1.80: Ares Help’in görünüşü
37
Contents: İçindekiler halinde listeleme yapar
Ø Index: İndeks halinde listeleme yapar.
Ø Search: Yardım konularını arar.
Stop Pres: Programın içeriğini anlatır. Yeniliklerden bahseder.
Şekil 1.81: Proteus’un ilgili sürümüne ait yenilikleri anlatan yardım penceresi
Ø About Ares: Proteus programı hakkında bilgi verir.
Şekil 1.82: System bilgilerine ulaşılan yardım penceresi
38
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME SORULARI
1. Proteus çizim programında PCB tasarımı yapmaya yarayan programın adı--------dir.
2. Başlat-programlar-Proteus 6 Demo-ARES 6 Demo işlemleri sonunda ekrana -----------
gelir.
3. File, Output, View, Edit, Library, Tools, System, Help, ana ------------------bulunur.
4. PCB elemanı oluşturmak için kullanıcı kütüphanesi üzerinde -----------harfini tıklarız.
5. ARESprogramında tasarım alanına parça çağırmak için, ----------------harfini tıklarız.
6. Bir parçanın ayna görüntüsünü(mirror) almaya yarayan düğmelere,---------------denir.
7. Tasarım alanına yeni bir PCB şema çizimine başlamak için, ----------------komutu
kullanılır.
8. Daha önce çizilmiş PCB dosyayı çağırmak için, ---------------komutu kullanılır.
9. Tasarım alanındaki PCB şemanın ters görüntüsünü elde etmek için,-----------komutu
kullanılır.
10. Tasarım alanındaki çalışmayı kâğıda aktarmak için,-------komutu kullanılır.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz.
Bu faaliyetteki konuların ilginizi çektiğini, yeteneklerinize, değerlerinize ve
ihtiyaçlarınıza uygun olduğunu düşünüyorsanız, eksikliklerinizi faaliyete tekrar dönerek,
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
39
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
Uygun ortam sağlandığında tasarım ortamını tanıyarak, tasarım menüsüne ait işlemleri
doğru olarak yapabileceksiniz.
Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır.
Ø Günümüzde kullanılan bilgisayar yazılım programlarını karşılaştırarak çalışma
alanlarındaki araç çubuklarının görevini ve bilgisayar operatörüne sağladığı
kolaylıkları araştırınız.
Boardmaker, Isis, Ultiboard, Workbench, Orcad vb. çizim programlarının tasarım
alanlarının benzerliklerini, araç çubuklarının programdaki görevlerini araştırıp öğreniniz.
2. TASARIM ORTAMI
2.1. Program Tasarım Ekranı
ARES programı, baskı devre şeması çizilebilir, yeni sembol ve kılıflar üretilip
mevcutları değiştirilebilir.
Bu çalışmaların yapıldığı ortam ‘‘Tasarım Ekranı’’ olarak adlandırılır. Proteus ana
menüsündeki ISIS ve ARES in hangisini çalıştırırsanız çalıştırın ekrana gelen ortam görüntü
olarak birbirinin aynısıdır. Sadece çalıştırılan fonksiyonun özelliğine göre alt menülerde
küçük farklılıklar vardır.
Şekilde ARES programı tasarım ekranı görülmektedir.
ÖĞRENME FAALİYETİ-2
AMAÇ
ARAŞTIRMA
40
Şekil 2.1: ARES programı tasarım ekranı
ARES programının penceresinde çizim alanın en üstünde “Başlık Çubuğu” yer alır.
Ø Başlık çubuğu: Burada programın ismi yer almaktadır.
Ø Menü Çubuğu: Menü çubuğunda “File”, “Output”, “View”, Edit”, “Library”,
“Tools”, “System” ve “Help” menüleri bulunmaktadır.
Ø Araç Çubukları: Programda, beş tane araç çubuğu bulunmaktadır. Bu araç
çubuklarının hangileri olduğu View-Toolbars komutu çalıştırılarak öğrenilir.
Ø Tasarım Araç Çubuğu: Ekranın solunda yer alır ve editör(ekran) modunu
seçer. Bu çubuğu gizleyemezsiniz. İçerdiği fonksiyonların karşılığı menülerde
yoktur.
Ø Çizim(Kuşbakışı Penceresi) Alanı Ön Görünüş:
Tüm çizimin genel görünümünü verir. Çizim alanının içerisine yaptığınız çalışmanın
küçültülmüş halini verir. Turkuaz çerçeve sayfa sınırları, yeşil kutu ise, görülebilir alanı
gösterir. Fare imlecini bu pencere içerisine götürüp bir kere sol tıklarsak çizim alanının
istediğiniz bölgesine merkez olacak şekilde yerleşir.
· Kuşbakışı penceresi aynı zamanda, yerleştirilmek üzere seçilen parçanın
deneme görüntüsünü verir, bu pencere;
o Kullanıcı kütüphanesinden bir parça seçildiğinde,
o Rotate /Mirror ikonları ile ayar yapıldığı zaman (parçanın sağa sola
çevrilip, ayna görüntüsünün alınması ),
o Yönlendirilecek(Parça, eleman vs.) bir nesne tipi seçildiği zaman,
41
Ø Kullanıcı Kütüphanesi: PCB elemanı oluşturmak ve kütüphaneden çağrılan
PCB elemanlarını izlemek için kullanılır.
Şekil 2.2: Kullanıcı Kütüphanesi başlık çubuğu
“C” Düğmesi PCB elemanı oluşturmak için kullanılır. Kullanıcı kütüphanesine PCB
elemanı çağırmak için tasarım araç çubuğu üzerindeki araç çubuğuna tıklanır. Sembol
çağırma düğmesi üzerinden P ve L düğmeleri, PCB elemanı çağırmak için (P), kütüphane
ile ilgili işler(kütüphane silmek, kütüphane oluşturmak vb.) için ise (L) düğmesi kullanılır.
Ø Yönlendirme Çubuğu: Nesnelerin döndürülmesinde, ayna görüntüsünün
alınmasında kullanılan komutları içerir.
· Eleman Döndürme(Rotation):
· Ayna görüntüsü (Mirror):
Ø Çizim ( Tasarım) penceresi: PCB çalışmalarını yapıldığı büyük pencere.
Ø Ares Programı Araç Çubukları
Ares programında 5 tane araç çubuğu vardır.
Ø Mode Selector Toolbar(Mod seçimi Araç Çubuğu)
Ø File / Print Commands (Dosya/Yazdırma Komutları)
Ø Display Commands (Görünüm Komutları)
Ø Editing Commands (Düzen Komutları)
42
Ø Layout Tools(Çizim Araçları)
2.1.1. Mode Selector Toolbar(Mod seçimi Araç Çubuğu)
Bu araç çubuğu 3 bölümden oluşur. Bu bölümler:
Ø Placing and Routing,
Ø Pad placament,
Ø 2D graphics’dir.
2.1.1.1. Placing and Routing
Tasarım alanındaki parçaya etiket vermek için kullanılır.
Tasarım alanına parça çağırmak veya düzenlemek için kullanılır.
Tasarım alanında yol(track) oluşturmak için kullanılır.
Tasarım alanında çok katlı çizimlerde via(geçiş deliği) koymak için kullanılır.
Bölge tanımlaması yapmak ve düzenlemek için kullanılır.
ARES editöründe hazırlanmış PCB baskı devreye netlist oluşturur.
Bağlantı yollarını(track) ışıklandırmak(hataları kontrol amaçlı) için kullanılır.
Tasarım alanında bulunan parçalardan istenileni seçmek ve düzenlemek.
2.1.1.2. Pad Placement
Daire şeklinde pad(ortası delik ) lehimleme tabanı ekler.
43
Kare şeklinde pad(ortası delik) lehimleme tabanı ekler.
Kenarları oval dikdörtgen pad (ortası delik) lehimleme tabanı ekler.
Kenar bağlantı pad’i yerleştirir.
Dairesel bağlantı pad’i yerleştirir.
Dikdörtgen şeklinde bağlantı pad’i yerleştirir.
Çokgen bağlantı pad’i yerleştirir.
Bu simge yeni bir pad yığını(matriks) yerleştirmek için kullanılır.
2.1.1.3. 2D Graphics
Çizim alanında çizgi oluşturmak için kullanılır.
Çizim alanında kutu oluşturmak için kullanılır.
Çizim alanında daire oluşturmak için kullanılır.
Çizim alanında yay oluşturmak için kullanılır.
Çizim alanında serbest çizim yapmak için kullanılır.
Çizim alanında metin(text) oluşturmak için kullanılır.
Çizim alanında bulunan sembolü düzenlemek ya da yeni oluşturulan kompenente
sembol ismi vermek için kullanılır.
Çizim alanı orjinini ve yeni oluşturulan kompenentin orjinini belirlemede kullanılır.
44
Çizim alanında bulunan objelerin veya bölgenin boyutlarının(mm. veya inç. olarak)
ölçülmesini sağlar.
2.1.2. File Print (Dosya Yazdırma)
Tasarım alanında yeni bir boş sayfanın açılmasını sağlar.
Daha önceden hafızaya kaydedilmiş bir çizim dosyasını çağırır.
Tasarım alanında çalışılan çizim dosyasını kaydeder.
Daha önce çizilmiş dosyadan belirlenmiş bir bloğu çalışılan çizim dosyasına getirir.
Çalışılan bir çizim dosyasından belirlenmiş bir bloğu başka bir çizim dosyasına taşır.
Tasarım alanında bulunan çizim dosyasını yazıcı (printer) yardımı ile kağıda aktarır.
Bu sembol aktif yapıldığında, tasarım alanındaki çalışmadan seçilen belirli bir alanın
yazdırılması (print) sağlanır.
CADCAM çıkış için Gerber dosyası oluşturulur.
CADCAM dosyası çağırmak için kullanılır.
2.1.3. Display Commands (Görünüm Komutları)
Çizim alanı ekranını yeniler
Tasarım alanında bulunan çalışmanın ayna görüntüsünü(mirror) alır.
Tasarım alanı ekranında bulunan gridleri(ızgara) çağırır veya yok etmeye yarar.
45
Tasarım alanındaki PCB kartın katlarının görüntülenmesini veya gizlenmesini
sağlar.
Board(pcb kart) ölçülerini durum çubuğu üzerinde milimetrik veya inç olarak seçilip
görüntülenmesini sağlar.
Tasarım alanında istenilen noktayı yerel orijin noktası olarak seçmeye yarar. İptal
etmek için tekrar bu sembol seçilir.
Z-Theta koordinat noktası oluşturur.
Bu sembol seçili durumda iken, imleç çizim alanında herhangi bir yere tıklanırsa
orası merkez seçilir ve ekran o noktadan merkezlenir.
Çizim alanındaki görüntüyü büyültür(zoom).
Çizim alanındaki görüntüyü küçültür(unzoom).
Tasarım alanının tamamını ekranda gösterir.
Bu sembol seçildikten sonra, bir alan belirlenirse, o alanı büyültür.
2.1.4. Editing Commands (Düzenleme Komutları)
(Undo) son yapılan işlemi geri alır.
(Redo) son yapılan geri alma işlemini iptal eder.
Tasarım alanında seçilen bir parça ya da belirlenen bir bloğu kopyalayarak çoğaltır.
Tasarım alanında seçilen bir parça ya da belirlenen bir bloğu başka bir yere taşır.
Tasarım alanında seçilen bir parça ya da bir PCB kartını istenilen açıda ve yönde
döndürür.
Tasarım alanında seçilen bir elemanı ya da belirlenen bir bloğu siler